W dniach 18-19 listopada 2025 r. w Muzeum Narodowym Rolnictwa i Przemysłu Rolno-­Spożywczego w Szreniawie odbędzie się konferencja naukowa pt. „Włączamy w kulturę. Neuroróżnorodność w edukacji muzealnej”. To kolejne z cyklu wydarzenie dedykowane grupom zagrożonym wykluczeniem społecznym z ograniczonym dostępem do uczestnictwa w kulturze. Tematyka tegorocznej konferencji skupia się na zagadnieniach związanych z neuroróżnorodnością w przestrzeni instytucji kultury. Neuroróżnorodność to zjawisko coraz wyraźniej widoczne w życiu społecznym. Dotyczy bardzo licznej grupy osób zróżnicowanych pod względem poziomu funkcjonowania społecznego ze względu na osobniczo zmienne właściwości mózgu. Różnice w sposobie doświadczania świata w niektórych sytuacjach stanowią barierę w dostępie do muzeów, galerii i wydarzeń kulturalnych. To co dla większości jest atrakcją i przyjemnością, dla innych może okazać się koszmarem i pułapką. Podążając za mądrością natury, która znajduje miejsce dla każdego, wykorzystywanie pozytywnych aspektów neuroróżnorodności może być inspiracją dla wielu nowatorskich rozwiązań w edukacji muzealnej, w sposobie prezentacji zbiorów i w doświadczaniu sztuki.

Konferencja będzie okazją do wysłuchania punktu widzenia specjalistów, wymiany doświadczeń między muzealnikami oraz zdobycia praktycznych umiejętności podczas warsztatów, które proponujemy Państwu drugiego dnia konferencji.

Tematyka konferencji:

1. Neuroróżnorodność
   Zagadnienia: rodzaje neuroróżnorodności – ASD, ADHD, zespół Tourette’a, wysoko wrażliwa osobowość; wybrane problemy rozwoju i funkcjonowania osób z neuroróżnorodnością; przejawy neuroróżnorodności w poszczególnych grupach wiekowych; sytuacja i miejsce osób neuroatypowych w instytucjach kultury i w systemie edukacji.
2. Potrzeby osób neuroatypowych a możliwości instytucji kultury
   Zagadnienia: przystosowanie muzeów i kadry muzealnej do rosnącej liczby gości z neuroróżnorodnością; dostępność komunikacyjno-informacyjna ekspozycji muzealnych; komunikacja alternatywna i wspomagająca; piktogramy, przewodniki i publikacje w tekście łatwym do czytania i rozumienia, zasady tworzenia tekstu ETR; sposoby i możliwości prezentacji zbiorów a potrzeby i oczekiwania osób z neuroróżnorodnością.
3. Edukacja włączająca w muzeach – przykłady dobrych praktyk w instytucjach kultury
   Zagadnienia: prezentacja dorobku muzeów w zakresie edukacji i obsługi ruchu turystycznego osób z neuroróżnorodnością – udogodnienia, projekty edukacyjne, warsztaty, pokazy, lekcje, narzędzia edukacyjne; metody edukacyjne przyjazne dla dzieci i młodzieży z neuroróżnorodnością wykorzystywane w pracy muzealnika.

Warsztat “Politropiczne muzeum a różnorodna publiczność”

Podczas warsztatu wspólnie zastanowimy się, czy muzea są przyjazne dla osób neuroróżnorodnych. Odkrywając zabytkowe budynki i ich otoczenie sprawdzimy, jak sposób prezentacji obiektów, ich lokalizacja, oświetlenie czy zapachy mogą wpływać na percepcję osób w spektrum autyzmu i o wysokiej wrażliwości na bodźce. Wskażemy także rozwiązania wspierające uważność odbiorców na sztukę, rzemiosło i naturę. Celem warsztatu jest wymiana doświadczeń oraz przekazanie uczestniczkom i uczestnikom konkretnych narzędzi pracy możliwych do zaimplementowania w muzeach o odmiennym profilu i specyfice kolekcji.
Osoba prowadząca: Olga Michalik

Warsztat „Muzeum jako przestrzeń przyjazna dzieciom w spektrum autyzmu – jak wykorzystać ich zainteresowania w edukacji?”

Spotkanie warsztatowe skupi się na strategiach komunikacji i dostosowaniu narracji muzealnej do indywidualnych potrzeb dzieci autystycznych, ze szczególnym uwzględnieniem tzw. hiperfokusów –silnych, wąskich zainteresowań, które mogą stać się kluczem do zaangażowania i skutecznej edukacji. Uczestnicy poznają konkretne techniki pracy, takie jak zadawanie pytań dostosowanych do potrzeb dziecka, stosowanie przewidywalnych struktur rozmowy i unikanie przeciążenia sensorycznego.
Osoba prowadząca: Magdalena Duczmal

Wszystkie osoby zainteresowane tematyką serdecznie zapraszamy na konferencję. Zachęcamy do dzielenia się dobrymi praktykami oraz doświadczeniami w pracy z osobami neuroróżnorodnymi.

Warunki uczestnictwa w konferencji:

• W warsztatach mogą brać udział tylko uczestnicy konferencji.
• Opłata za uczestnictwo w konferencji: 450 zł od osoby. Obejmuje materiały konferencyjne, wyżywienie, warsztaty.
• Zgłoszenia referatów wraz z abstraktem przyjmujemy do 31.08.2025 roku.
• Zgłoszenia udziału w konferencji przyjmujemy do 17.10.2025 roku.
• Po konferencji, w roku 2026, planowane jest wydanie publikacji pokonferencyjnej.
• Karty zgłoszenia przyjmujemy na adres email: edukacja@muzeum-szreniawa.pl