Aby rozpocząć zwiedzanie, udaj się do wyjścia z portierni znajdującego się po lewej stronie od kasy na wprost wejścia głównego. Wyjście z budynku prowadzi przez automatycznie rozsuwane drzwi. Po przejściu przez drzwi wyjściowe z portierni, trzymaj się prawej strony alejki głównej. Alejka ta po parunastu metrach doprowadza do rozwidlenia. Podążaj w lewo, trzymając się cały czas prawej strony alejki. Po parunastu metrach alejka  skręca po łuku w prawo.  Tuż za skrętem można usłyszeć po prawej stronie ciekawy pojazd. W odległości około pół metra od alejki stoi wielka lokomobila samobieżna Kemna. Pochodzi z 1927 roku. Przeznaczona była do transportu, napędu maszyn i orki parowej.

Po obejrzeniu lokomobili, stań obok niej na wybrukowanej alejce, którą podążałeś. 

DOJŚCIE DO ALEJKI GŁÓWNEJ

Podążaj alejką główną, mijając lokomobilę po prawej stronie.  Tuż za nią wyczujesz pod laską boczną szutrową ścieżkę. Omiń ją, po czym skręć w prawo w brukową alejkę.  Jej początek wyznacza metalowy kosz na śmieci, umieszczony po prawej stronie, w odległości około pół metra. Alejka ta będzie teraz twoim głównym szlakiem zwiedzania.  Podążaj jej lewą stroną, ponieważ z niej odchodzić będą w lewo boczne ścieżki prowadzące do pawilonów numerowanych od 1 do 12. Pawilon trzynasty, na końcu głównej alejki, oddziela część parkową od folwarku. 

DOJŚĆIE DO PAWILONU NR 1

Od głównej alejki, tuż przy jej początku, odchodzi w lewo chodnik prowadzący do budynku administracyjnego muzeum. Podążaj dalej do kolejnej bocznej ścieżki, która zaprowadzi cię do pawilonu nr 1. Przy wejściu do pawilonu znajdują się schody.

Pawilon nr 1 ukazuje dzieje rolnictwa na ziemiach polskich od czasów najdawniejszych do XVIII wieku. Prezentowane są tu eksponaty związane z  uprawą ziemi,  zbiorem i przechowywaniem płodów rolnych oraz chowem i hodowlą zwierząt.

DOJŚĆIE DO PAWILONU NR 2

Z pawilonu nr 1 do pawilonu nr 2 prowadzi wewnętrzne przejście z trzema schodami w dół.  Znajduje się ono po prawej stronie pawilonu nr 1, w ścianie wejściowej. Aby dojść do pawilonu drugiego z zewnątrz podążaj główną alejką, trzymając się lewej strony. Brukowana ścieżka, prowadząca do wejścia, odchodzi w lewo, tuż za metalowym koszem na śmieci, postawionym na trawie, niemal przy krawędzi alejki głównej. 

Pawilon nr 2 prezentuje gałęzie rzemiosła wiejskiego, które odegrały największą rolę w zaspakajaniu potrzeb mieszkańców wsi: ciesielstwo, bednarstwo, kołodziejstwo, stolarstwo, garbarstwo, rymarstwo, kowalstwo, tkactwo i garncarstwo. 

DOJŚĆIE DO PAWILONU NR 3

 Pawilon nr 3 jest miejscem wystaw czasowych. Ścieżka prowadząca do tego pawilonu znajduje się kilkanaście metrów za ścieżką do pawilonu drugiego. Odchodzi w lewo od alejki głównej.

DOJŚCIE DO PAWILONÓW NR 4 i 5

Kontynuuj zwiedzanie lewą stroną alejki głównej. Pawilon czwarty ustawiony jest równolegle do alejki. Wzdłuż niego, tuż przy alejce głównej utworzono ekspozycję plenerową. Na drobno kamienistej nawierzchni ustawione są wielkogabarytowe urządzenia cukrownicze. Z alejki głównej, tuż za ekspozycją,  można skierować się w lewo do wejścia do pawilonu czwartego i piątego. Przy  bocznej ścieżce, bliżej pawilonu 5, znajdują się wolno stojące, czynne piece chlebowe.

Pawilon czwarty połączony jest z pawilonem piątym w podkowę. Wystawy w pawilonie nr 4 i 5 przedstawiają poszczególne branże przemysłu rolno-spożywczego: cukrownictwo, piekarnictwo, przetwórstwo owocowo-warzywne, gorzelnictwo, olejarstwo, mleczarstwo, rzeźnictwo i wędliniarstwo. 

DOJŚĆIE DO PAWILONU NR 6

Kontynuuj zwiedzanie lewą stroną alejki głównej. 

Tuż za ścieżką do pawilonu czwartego i piątego, po lewej stronie alejki głównej, rozlega się plenerowa ekspozycja  przedstawiająca różnorodność form uli pszczelich. Najbarwniejsze i najciekawsze z nich to ule figuralne oraz architektoniczne przedstawiające postacie ludzi oraz zwierząt. Nieco wyżej w stosunku do ścieżki, wśród uli, położona jest woliera zamieszkiwana przez pawia, indyka i perliczki. Za nią na niewielkim wzniesieniu usytuowany jest pawilon szósty. Prowadzi do niego długi chodnik odchodzący w lewo od alejki, tuż za ekspozycją pszczelą. Pawilon ukazuje historię chowu i hodowli pszczół na ziemiach polskich z podziałem na okresy: bartnictwo, pasiecznictwo i pszczelarstwo.

DOJŚĆIE DO PAWILONÓW NR 7, 8 i 8a

Po wyjściu z pawilonu 6, kontynuuj zwiedzanie lewą stroną alejki głównej. W miejscu łagodnego łuku alejki, odchodzi od niej boczna ścieżka w lewo. Prowadzi do pawilonu WC, do którego przylega pawilon siódmy, usytuowany prostopadle do głównej alejki. Aby dojść do wejścia do pawilonu nr 7, podążaj boczną ścieżką i skręć w lewo tuż za narożnikiem  budynku WC. Drzwi wejściowe usytuowane są po lewej stronie, w odległości paru metrów od narożnika. Idąc tą samą ścieżką do samego końca dojdziesz do usytuowanego na szczycie schodów wejścia do pawilonu nr 8a. 

Ekspozycja w pawilonie nr 7 ukazuje dzieje melioracji oraz ochrony roślin i nawożenia na ziemiach polskich. Zgromadzono tu kolekcję specjalistycznych narzędzi i urządzeń służących do osuszania i nawadniania gruntów uprawnych oraz aparaturę do ochrony roślin i nawożenia. Pawilonem nr 7 przechodzimy do pawilonu nr 8, który przedstawia postęp techniczny w rolnictwie XIX i XX. Na ekspozycji pokazano maszyny i urządzenia służące do uprawy, siewu, sadzenia i  pielęgnacji roślin takie jak radła, pługi i brony. Pawilonem ósmym przechodzimy skręcając w prawo do pawilonu nr 8A, który jest miejscem wystaw czasowych. Jest on usytuowany równolegle do głównej drogi.  Do pawilonu ósmego A prowadzi również wejście zewnętrzne.

DOJŚĆIE DO PAWILONU NR 9

Na wprost wyjścia z pawilonu nr 8a znajduje się wejście do pawilonu nr 10, który zwiedzimy później. Skręcając w prawo od wyjścia przechodzimy paręnaście metrów do pawilonu nr 9. Usytuowany jest po prawej stronie, tuż przy krawędzi ścieżki. Przedstawia historię ogrodnictwa na ziemiach polskich ora profile glebowe. W pawilonie  znajduje się też makieta ilustrująca przekrój naturalnego środowiska łąki.

DOJŚCIE DO PAWILONÓW NR 10, 11 i 12

Pawilony nr 10, 11 i 12 połączone są ze sobą. Aby dojść do pawilonu nr 10, skręć w lewo po wyjściu z pawilonu nr 9. Trzymaj się prawej strony betonowej ścieżki, która wiedzie po łuku. Wejście znajduje się po prawej stronie, u szczytu budynku. Ekspozycję tworzą preparaty lub atrapy odmian roślin wyhodowanych przez polskich naukowców od początku XIX wieku do lat 60 XX wieku. Na końcu pawilonu nr 10 znajduje się przejście do pawilonu  nr 11, zlokalizowanego prostopadle, po prawej stronie. Pierwsza część ekspozycji ukazuje rodzaje pasz oraz sposoby ich przyrządzania. Dalsza część zaaranżowana jest na kształt gabinetu weterynaryjnego z przełomu XIX i XX wieku. Zaprezentowano tu narzędzia weterynaryjne i preparaty zwierząt. Dalej, wystawione są zabytkowe aparaty rentgenowskie. Kolejna część pawilonu jedenastego przedstawia zagadnienia związane z  chowem i pielęgnacją zwierząt, oceną wartości hodowlanej poszczególnych ras zwierząt oraz rozmnażaniem naturalnym i sztuczną inseminacją. 

W pawilonie nr 12 wystawione są urządzenia do zbioru zbóż i zielonek począwszy od narzędzi ręcznych po konne i ciągnikowe, pierwszy polski kombajn S4 oraz różne rodzaje młocarni: sztyftowe, cepowe i szerokomłotna. Na szczególną uwagę zasługuje lokomobila parowa z młocarnią czyszczącą. Ekspozycję kończy prezentacja maszyn do zbioru roślin okopowych. Maszyny i narzędzia do zbioru roślin prezentowane są również na terenie dawnego folwarku pod wiatą.

DOJŚCIE DO PAWILONU NR 13

Po wyjściu z pawilonu nr 12, podążaj  paręnaście kroków prosto chodnikiem, który skręca w lewo pod kątem prostym doprowadzając do alejki głównej. Po kilkunastu krokach skręć w lewo do wejścia  do pawilonu nr 13. Oddziela on część parkową muzeum od folwarku. W pawilonie nr 13 przedstawiono dzieje transportu wiejskiego.

Uwaga!

Pawilon nr 13 obecnie ze względu na prace remontowo-budowlane jest niedostępny dla zwiedzających.

Naprzeciwko pawilonu nr 13, po prawej stronie od głównej ścieżki znajduje się pałac przystosowany do zwiedzania dla osób niewidomych i niedowidzących.

DOJŚĆIE DO FOLWARKU I KARCZMY

Aby dojść do folwarku, po wyjściu z pawilonu nr 13 skręć w lewo o 180 stopni. Na tyłach pawilonu, po lewej stronie alejki, zaaranżowano wiejską zagrodę edukacyjną. Po prawej  stronie mieści się budynek rządcy. Obecnie znajdują się w nim pomieszczenia biurowe dla pracowników merytorycznych muzeum, a w części piwnicznej karczma z wystawą piwowarstwa. Ekspozycja w karczmie prezentuje obiekty związane z wytwarzaniem piwa oraz jego degustacją – beczki, butelki, skrzynki na butelki, kufle, dzbany, reklamy piwne. Wejście do karczmy znajduje się na tyłach budynku rządcy.

Tuż za budynkiem rządcy alejka rozwidla się  w lewo ku dziedzińcowi folwarcznemu i wejściu do obory nr 14, ustawionej prostopadle do drogi,  oraz w prawo, gdzie na godzinie 17  znajduje się wejście do karczmy. 

WEJŚĆIE NA DZIEDZINIEC FOLWARCZNY

Na dziedziniec wchodzi się od północno-zachodniego narożnika. Założono go na planie zbliżonym do prostokąta o powierzchni 4,8 ha. Wzdłuż północnej, lewej części placu, która stanowi krótszy bok, umieszczone są woliery dla kur, kaczek i gęsi oraz gołębnik i królikarnia. Odgrodzone są drewnianym płotem, a w dalszej części drucianą siatką. 

Zachodni, dłuższy bok dziedzińca, przylegający do wejścia, tworzy obora, oznaczona jako pawilon 14. Drzwi wejściowe znajdują się u jej szczytu. Wyposażenie tego pawilonu jest kontynuacją ekspozycji poświęconej historii transportu wiejskiego, począwszy od pojazdów zaprzęgowych  po samochody pracujące w rolnictwie. Wzdłuż pawilonu, od strony dziedzińca folwarcznego, pod wiatami, znajduje się wystawa narzędzi uprawowych, maszyn do siewu nasion i nawozów oraz sadzenia ziemniaków. 

STODOŁY I SPICHLERZ

Prostokąt folwarczny na południowym krańcu, prostopadłym do pawilonu 14, zamykają  połączone ze sobą spichlerz oraz cztery zabytkowe stodoły. Pierwsza i druga usytuowane są na lewo od spichrza, trzecia i czwarta – na prawo. W spichlerzu znajduje się brama przejazdowa, przez  którą można przejść do gorzelni i na ekspozycję zewnętrzną agrolotnictwa. W Stodole nr 1, na lewo od spichrza, zgromadzono narzędzia ręczne i maszyny do zbioru traw i siana oraz urządzenia do zbioru zbóż. W Stodole nr 2 poświęconej agrolotnictwu umiejscowiono najstarszy i zarazem najcenniejszy eksponat: samolot CCS-13 o konstrukcji drewnianej krytej płótnem. Pozostałe samoloty oraz śmigłowiec znajdują się na ekspozycji zewnętrznej pomiędzy spichlerzem a gorzelnią. Wystawa w zabytkowym spichlerzu prezentuje dawne sposoby transportu ziarna i napędu urządzeń w obiektach magazynowych.  Od końca XIX wieku napędzane były maszyną parową z gorzelni. Napęd przenoszono z gorzelni przez podwórze folwarczne do stodoły za pomocą liny stalowej i poprzez system wałów i przekładni pasowych rozprowadzano wewnątrz budynków. W spichlerzu na piątej kondygnacji powstała aranżacja laboratorium oceny nasion z okresu międzywojennego oraz wystawa „Szkodniki magazynowe”. Ciekawostką  jest kolekcja pułapek na myszy i szczury nierzadko liczących sobie około 100 lat.  Na samym dole spichlerza zaaranżowana jest wystawa urządzeń do czyszczenia zboża i roślin przemysłowych. Zgromadzono tu wialnie i młynki do czyszczenia zboża i kaszy. W spichlerzu zorganizowana jest także wystawa o kulturotwórczej roli folwarków w rolnictwie polskim w XIX i XX wieku oraz wystawa przybliżająca tematykę działalności Państwowych Gospodarstw Rolnych. 

W Stodole nr 3 i 4 odbywają się wystawy czasowe oraz imprezy edukacyjne. Naprzeciwko stodoły nr 4 znajduje się wejście do zabytkowej obory, w której prezentowane są wystawy czasowe.

STELMACHARNIA I KUŹNIA

Wschodnią ścianę dziedzińca folwarcznego, na wprost wejścia, tworzą stelmacharnia i kuźnia połączone zadaszoną wystawą maszyn i narzędzi do zbioru roślin. Za nimi, wzdłuż całego wschodniego boku folwarku, znajduje się niewielkie wzniesienie terenu. Na nim zlokalizowane są kolejno:  budynek inwentarski z wybiegami dla zwierząt i zabytkowy drewniany silos służący do wytwarzania i przechowywania sianokiszonki. Jest tam  także wystawa poświęcona zaopatrzeniu wsi w wodę, na której wyeksponowano najbardziej typowe ujęcia wody używane na terenie Polski: żuraw, kołowrót, pompy metalowe. Poniżej terenu z wodną ekspozycją, w sąsiedztwie agrolotnictwa, usytuowana jest pod wiatą wystawa pt. „Źródła energii w rolnictwie” prezentująca lokomobile parowe, silniki spalinowe, ciągniki rolnicze oraz młocarnie. Najciekawszym obiektem jest zestaw do orki parowej, na który składają się dwie lokomobile parowe Heucke z 1913 r. oraz pług wahadłowy Kemna. Najstarszym prezentowanym obiektem jest napędowa lokomobila przewoźna wyprodukowana w 1895 roku przez angielską firmę Robey. Pod wiatą eksponowane są również silniki spalinowe benzynowe i diesla. Środkową część wiaty zajmują ciągniki rolnicze wyprodukowane w latach 1920 – 1966. Najstarszymi obiektami są amerykański traktor Titan i Lanz Bulldog HL12 wyprodukowane na początku lat 20 XX wieku.